บางครั้ง ความห้าวหาญก็มิใช่สิ่งที่น่าชื่นชม หากเป็นความห้าวหาญในนิยามของการอวดศักดาและเพิ่มอัตตาให้ตนเอง นักเดินทางวัยห้าวอาจต้องการบุกป่าฝ่าดงขึ้นสู่ยอดเขาเพียงลำพัง ด้วยคิดหวังว่านั่นคือสิ่งที่สามารถนำมาป่าวประกาศกับโลกได้ แต่ในความเป็นจริงแล้ว การขึ้นสู่ยอดเขาเพียงลำพังสำหรับคนที่ยังไม่เคยเดินเขามาก่อนนั้นเป็นสิ่งที่แทบเป็นไปไม่ได้ คนคนนั้นต้องการผู้คนเคียงข้างอีกมากมายเพื่อขึ้นไปยืนบนจุดหมายแห่งความสำเร็จ ยังไม่ต้องนับว่า การขึ้นไปสู่ยอดภูผาอย่างเดียวดายนั้นไร้ความหมายเพียงใด

เมื่อเลือกจุดหมายแล้ว สิ่งที่จำเป็นต้องทำอันดับต่อไปคือ หาผู้นำทาง

ผู้นำทางคือผู้รู้ทางเพราะเคยผ่านมาก่อน เคยพลาดในจุดอันตราย เคยประทับใจจุดที่สวยงาม เคยตากแดดตากฝน เคยสะดุดล้ม เคยเป็นแผล เคยเสี่ยงภัยมาในเส้นทางที่เรากำลังจะก้าวไป เขาเองเคยเป็นคนหน้าใหม่ของเส้นทางนี้ แต่เมื่อเวลาผ่านก็ได้กลายมาเป็นผู้ชำนาญทางคนหนึ่ง

คุณสมบัติของผู้นำทางที่ดี ย่อมเป็นผู้ชี้ทาง ให้คำแนะนำ แต่ไม่บังคับ มอบอิสระในการตัดสินใจให้กับนักเดินทางหน้าใหม่ในจังหวะที่ไม่อันตราย ผู้นำทางที่ดีย่อมไม่ชี้ให้เห็นความโหดร้ายของเส้นทางจนเกินจริง ไม่ขู่นักเดินทางจนขาสั่น ขณะเดียวกันก็ไม่ควรให้กำลังใจจนเกินงาม ไม่ใช่ว่า ยากก็บอกว่าง่าย โหดร้ายก็บอกว่าสนุก สรุปคือต้องตักเตือนในจุดที่ต้องตระเตรียม และให้กำลังใจในยามคับขัน ที่สำคัญคือทำให้เห็นว่า ความเหนื่อยยากเป็นเรื่องธรรมดาของการเดินขึ้นภูเขา

ความแข็งแกร่งของผู้นำทางสามารถช่วยเหลือนักเดินทางหน้าใหม่ที่ใจและกายยังไม่แกร่ง ในจังหวะที่ต้องการแรงผลักสนับสนุนบนเส้นทางลาดชัน ในจังหวะที่ต้องการการประคับประคองบนเส้นทางลื่นไถล ผู้นำทางยังบอกเล่าทางลัด เทคนิควิธีในการเดินให้ไม่เหนื่อย ไม่ล้ม ไม่เจ็บ นอกจากนั้นยังชี้ชวนให้ดูดอกไม้ใบหญ้านานาพรรณ บางครั้งก็เด็ดมาใส่มือ พร้อมทั้งบอกสรรพคุณและอิทธิฤทธิ์ แยกแยะพืชพิษออกจากพืชกินได้ ที่สำคัญ ผู้นำทางย่อมสามารถให้คำปรึกษาว่าควรแบ่งการเดินทางออกเป็นลำดับขั้นตอนอย่างไร ผู้นำทางย่อมประเมินพละกำลังของนักเดินทางตามจริง แบ่งเส้นทางขนาดยาวให้กลายเป็นเส้นทางขนาดสั้นหลายวันต่อกัน วางแผนพักค้างอ้างแรม แบ่งแรงเอาไว้ขึ้นสู่จุดสูงสุด รวมทั้งกำหนดการหยุดในจุดที่เหมาะควร โดยดูจากต้นไม้ สายน้ำ และสรรพสัตว์ คำแนะนำเหล่านี้สามารถปรับเปลี่ยนได้ตามศักยภาพของนักเดินทาง สิ่งที่เป็นมาตรฐานมิได้เหมาะกับทุกคน

การเดินทางเป็นเรื่องส่วนตัว ไม่มีใครเดินแทนใคร ไม่มีใครกำหนดจังหวะก้าวให้แก่กัน เจ้าของสองเท้าเท่านั้นที่จะบอกว่า ต้องการเร็วช้าแค่ไหน และเมื่อไหร่ควรจะพัก ผู้นำทางเป็นเพียงผู้นำทาง หาใช่ผู้นำชีวิต เขาเป็นเพียงผู้ชี้แนะ นักเดินทางต้องเป็นผู้ตัดสินใจ

ตามธรรมชาติแล้วเส้นทางย่อมเปลี่ยนแปลงไปทุกวัน บางทางที่ผู้นำทางเคยผ่านอาจกลายเป็นแอ่งน้ำเดินไม่สะดวก กลายเป็นทุ่งหญ้าขึ้นรกชัฎ หรือกระทั่งกลายเป็นทางที่ไม่สามารถเดินผ่านได้อีกต่อไป นั่นคือสิ่งที่นักเดินทางควรเผื่อใจและเตรียมแก้ไขสถานการณ์ด้วยตนเอง

จงมองหาผู้นำทางที่มีลักษณะนิสัยคล้ายกัน แล้วคุณจะได้เห็นในสิ่งที่อยากเห็น ได้รู้ในสิ่งที่อยากรู้ ได้พักในจุดที่ควรพัก และจะได้รักการเดินทาง หากเลือกผู้นำทางผิด คุณอาจท้อทั้งที่ไม่ควรท้อ เมื่อต้องร่วมทางกับผู้นำทางที่แข็งแกร่งเกินความสามารถของคุณ คุณอาจเบื่อเส้นทางที่เดิน เมื่อเจอผู้นำทางที่ชี้ชมแต่สิ่งที่คุณไม่สนใจ กระทั่งคุณอาจเปลี่ยนใจเลิกเดินทาง เมื่อได้ผู้นำทางที่คุณไม่ศรัทธา ผู้นำทางจึงมิใช่สักแต่เป็นผู้นำทาง มิใช่ใครก็ได้ แต่ต้องเป็นผู้นำทางของเราเท่านั้น

จงมองหาผู้นำทางที่จะทำให้คุณรักการเดินทาง

เมื่อคุณรักเส้นทางนั้น…
จุดหมายย่อมปรากฏตรงหน้าสักวันหนึ่ง